Philippe De Boeck vertelt over project « Journal du Citoyen » (CongoForum)
Philippe, kan je jezelf eens voorstellen aan de bezoekers en lezers van CongoForum ?
Ik ben 42 jaar oud en ben getrouwd en vader van 3 kinderen. Sinds bijna 20 jaar ben ik beroepsjournalist. Ik ben redacteur bij de krant Le Soir, maar ik nam 14 maanden loopbaanonderbreking (tijdskrediet) om het project "Journal du Citoyen" goed te kunnen uitvoeren. Ik ben een Franstalige Brusselaar, maar ik spreek wel drie talen.
Vanwaar die interesse voor Afrika, en dan in het bijzonder voor Congo ?
Misschien moet ik nog een oude schuld met onze vroegere kolonie vereffenen… Mijn grootvader, mijn vader en mijn neven woonden en werkten in Congo. Zoiets schept natuurlijk banden. Sinds ik klein was, ben ik al nieuwsgierig naar Congo. Bovendien spreekt het me aan om een deel van de geschiedenis onder het voetlicht te brengen dat we op school en in het dagelijkse leven, al dan niet bewust, niet te horen kregen. Wanneer ik nu wandel door een straat die de naam van Emile Banning draagt, weet ik tenminste met wie ik te maken heb. Stanley en Leopold II zijn heel interessante personnages, maar de moord op Lumumba vind ik zo mogelijk nog interessanter. Die verschrikkelijke foto van de aanhouding van Patrice Lumumba staat in mijn geheugen gegrift. Ik zal de blik van die man nooit vergeten.
Het is niet de eerste keer dat je in Congo aan de slag bent ? Wat deed je de vorige keer?
In 2003 verbleef ik tien maanden lang in de DR Congo en in Brazzaville. Dat had te maken met een project dat erop mikte de capaciteit van de schrijvende pers te versterken. Het ging om een project van het Agence de la francophonie (AIF) en van APEFE (Franse Gemeenschap van België). Ik passeerde langs zeven krantenredacties in Kinshasa. In Brazzaville maakte ik kennis met zes weekbladen.
Nu ben je directeur van de redactie bij het "Journal du Citoyen". Wat houdt dat samenwerkingsproject precies in? Welke zijn de doelstellingen en ambities van het JDC? En welke onderwerpen ‘coveren’ jullie?
Wij maken een onafhankelijk supplement met verkiezingsinformatie dat wordt verspreid via zeven partners uit de Congolese media. Het gaat voornamelijk om kranten uit Kinshasa en een onafhankelijk persagentschap (APA). We betalen rechtstreeks voor de stukken van de journalisten en de ruimte die we in de kranten krijgen (papier, inkt enzovoorts). JDC gaat op een onafhankelijke en objectieve manier om met alle onderwerpen die, van ver of dichtbij, verband houden met het Congolese verkiezingsproces en de democratie. We vermijden polemieken en laten politici of politieke partijen niet aan het woord.
Wie zijn jullie geldschieters, en waarom zijn die zo geïnteresseerd?
Het project wordt gefinancierd door 4 geldschieters: APEFE (Franse Gemeenschap van België), de Britse Ontwikkelingssamenwerking (DFID), DGOS (Belgische federale overheid) en de Canadese Ontwikkelingssamenwerking (ACDI). Ons project kost niet zoveel geld en is vooral bijzonder efficiënt. Het resultaat ervan is meteen zichtbaar.
Je slaagde erin een mooi team rond je te verzamelen: wie zijn je medewerkers ? Kan je je hoofdredacteur eens situeren? Een deel van je medewerkers werkt in Kinshasa, anderen zijn in andere steden in Congo actief?
Onze hoofdredacteur heet Yves Kalikat. Yves is een jonge journalist die toch al heel wat ervaring opdeed. Hij is reeds bijna tien jaar als journalist werkzaam. Yves was de hoofdredacteur van de Congolese krant "Forum des As". Hij werd gekozen door een jury, nadat we om kandidaturen hadden gevraagd. Onze artikels worden geschreven door journalisten van onze partners in de media. Ze schrijven ieder één stuk per week. De ploeg in Kinshasa wisselt om de vier maanden. Buiten Kinshasa werken we met een vast team van een stuk of 15 correspondenten van het netwerk InterCongo media/Syfia en het Institut PanosParis, onze NGO-partner.
Hoe reageerden de lezers op de eerste edities van het JDC? En welke rubrieken van het supplement wekken de grootste interesse op?
Onze eerste nummers werden goed onthaald. De media en het publiek in Kinshasa waren erg geïnteresseerd in het product. Sinds we het JDC in de provincies begonnen te verspreiden, horen we ook echo’s uit andere delen van Congo. Onze rubriek "Micro-baladeur" valt blijkbaar het meeste in de smaak; in die rubriek geven we de burgers het woord, iets wat in de Congolese media maar weinig gebeurt. Onze historische rubriek staat op de tweede plaats qua populariteit. Via die rubriek kunnen we het verkiezings- en democratiseringsproces in zijn juiste context plaatsen.
Nu ben je de verspreiding van het JDC aan het verbeteren. Hoe doe je dat, en met welke partners?
Het is ons doel om dit wekelijkse supplement zo ruim mogelijk te verspreiden, en dat is een stevige uitdaging in Congo, rekening houdend met de omvang van het land en de staat waarin de verkeersinfrastructuur zich bevindt. We hebben "inserts" bij de bevriende kranten en verspreiden onverkochte nummers ook via de vluchten die Monuc – de VN-vredesmissie in Congo – uitvoert naar 16 plaatsen in het oosten van Congo en in de Evenaarsprovincie. Daarnaast sluiten we ook verspreidingsovereenkomsten af met Congolese en internationale NGO’s. In dat verband werken we met copies en e-mail. Onlangs sloten we een erg belangrijk akkoord af met de Congolese katholieke kerk, met name met de structuur die alle acties coördineert die erop mikken de transitie in Congo te doen slagen (Cartec). Zeer binnenkort zullen we de krant in PDF-formaat versturen naar 29 van de 47 diocesen in Congo. Iedere verantwoordelijke van zo’n diocees zal wekelijks 500 pagina’s (A4) ontvangen. Op die manier zal elk diocees 250 exemplaren van het JDC kunnen drukken (twee pagina’s recto-verso). In de andere diocesen willen we proberen ons supplement via copies te verspreiden, vanuit Kinshasa en de hoofdplaatsen van de provincies.
Julllie werken ook samen met de Congolese gemeenschapsradio’s ? De radio speelt natuurlijk een zeer belangrijke rol in Congo?
De radio is zonder enige twijfel het belangrijkste medium in Congo, vooral op het platteland. We zullen waarschijnlijk, samen met PanosParis, een samenwerking uitbouwen met het netwerk van de gemeenschapsradio’s.
Congo moet in 2006 de verkiezingen organiseren waarnaar de bevolking al zo lang uitkijkt. Wat is jouw oordeel over de evolutie van het verkiezingsproces? Hoe denk je over het werk dat de onafhankelijke verkiezingscommissie (CEI) verricht? Zullen er, zoals gepland, verkiezingen plaatshebben?
Ik ben coöperant en moet dus ook een zekere reserve betonen wanneer ik hierop antwoord. Maar ik kan wel stellen dat er nu een unieke gebeurtenis plaatsvindt in Congo. Het is een hele krachttoer om bijna 20 miljoen Congolezen van boven de 18 jaar te registreren als mogelijke kiezers, en dit in vier maanden tijd. Zeker wanneer je weet in welke toestand Congo en zijn infrastructuur verkeren. In de grote steden verliep het hele proces erg snel (soms zelfs te snel), maar dat is ook normaal. In meer afgelegen gebieden, waar ook minder veiligheid is (met name in het oosten), is het verhaal een stuk ingewikkelder. De eerste test wordt het verkiezingsreferendum dat op 18 december wordt gehouden. Als dat referendum slaagt, is er geen reden waarom de verkiezingen niet zouden slagen. De internationale gemeenschap oefent veel druk uit, en er staat bijzonder veel op het spel. Ik ben dan ook ervan overtuigd dat de verkiezingen volgens de geplande timing zullen plaatsvinden.
Het grootste deel van de Congolese bevolking leeft nog altijd in erg penibele omstandigheden. Zie jij positieve tekenen die hoopvol stemmen voor de toekomst?
In de afgelopen twee jaar zag ik de dingen toch evolueren, wat eerder bemoedigend is. De vrede keerde terug, weliswaar niet overal in Congo, maar het land verkeert toch niet langer in oorlog, en is niet in stukken uiteengevallen. Dat is al niet slecht.
In welke delen van de samenleving moeten nog enorme inspanningen worden geleverd om de situatie voor de burgers te verbeteren ?
Ik denk aan het onderwijs, de gezondheidszorg, het vervoer, het gerecht, de infrastructuur enz.
Sinds je aankomst in Kinshasa heb je je al goed geïntegreerd in de plaatselijke Belgische gemeenschap? Wat zijn je eerste indrukken?
Mijn eerste indrukken zijn erg goed. Het bleek een groot voordeel te zijn dat ik hier al had verbleven in 2003; dat deed sommige deuren zeker sneller open gaan. Sommige vrienden die we in Congo hadden leren kennen, zochten andere horizonten op. Anderen bleven in Congo. Die mensen vonden we terug, en het leek wel alsof we maar 15 dagen waren weggeweest. Onder de ‘expatriates’ heerst een grote solidariteit, en dat geldt niet alleen voor de Belgen. Wanneer je hulp of advies nodig hebt, kan je altijd op hen rekenen.
Hoe zit het met je Congolese vrienden ? Welke "typische" eigenschappen apprecieer je in het bijzonder bij de Congolezen?
Ik waardeer sterk dat de Congolezen zo vriendelijk zijn en zich zo beschikbaar maken voor je. Het is echter niet altijd vanzelfsprekend om met sommige Congolezen "normale" contacten te hebben. Er is toch een barrière, ongetwijfeld van culturele aard… Het mag misschien cliché klinken, maar het klopt dat de Congolezen altijd tijd maken om een praatje te slaan en je te vragen hoe het met de familie is gesteld. In België zijn we geneigd dat soort alledaagse dingen wel eens te vergeten.
Hoe kijk jij aan tegen de Congolees-Belgische samenwerking? Welke zijn de opportuniteiten of leemtes waarop kan worden ingespeeld?
Ik meen dat de betrekkingen tussen onze beide landen eerder goed zijn, ondanks de onvermijdelijke "accidents de parcours". De lijst met uitdagingen is eigenlijk te lang; ik kan wel een boek schrijven wanneer ik moet antwoorden welke de uitdagingen zijn.
In welke mate mis je momenteel België?
Via internet luister ik vaak naar de Belgische radiozenders. Het lijkt dan wel of ik nog in België ben, fantastisch gewoon. Dat lukt natuurlijk niet wanneer er geen stroom of internetverbinding is… Eigenlijk is er niet veel dat ik mis, tenzij misschien de mogelijkheid om elke ochtend de papieren krant te kunnen lezen, betaalbare tijdschriften te kopen of naar de cinema te gaan.
Welke boodschap (over Congo) heb je voor Belgen die het land (nog) niet kennen ?
Ik zou hen willen suggereren om een belangstelling te ontwikkelen voor Congo, een land waarmee we veel banden hadden en hebben, en waarmee we nog steeds een aantal dingen gemeenschappelijk hebben. Congo is trouwens het enige land waar België nog een rol (van betekenis) kan spelen.
© CongoForum – Denis Bouwen, 29.10.05
Philippe De Boeck vertelt over project « Journal du Citoyen » (CongoForum)
Philippe, kan je jezelf eens voorstellen aan de bezoekers en lezers van CongoForum ?
Ik ben 42 jaar oud en ben getrouwd en vader van 3 kinderen. Sinds bijna 20 jaar ben ik beroepsjournalist. Ik ben redacteur bij de krant Le Soir, maar ik nam 14 maanden loopbaanonderbreking (tijdskrediet) om het project "Journal du Citoyen" goed te kunnen uitvoeren. Ik ben een Franstalige Brusselaar, maar ik spreek wel drie talen.
Vanwaar die interesse voor Afrika, en dan in het bijzonder voor Congo ?
Misschien moet ik nog een oude schuld met onze vroegere kolonie vereffenen… Mijn grootvader, mijn vader en mijn neven woonden en werkten in Congo. Zoiets schept natuurlijk banden. Sinds ik klein was, ben ik al nieuwsgierig naar Congo. Bovendien spreekt het me aan om een deel van de geschiedenis onder het voetlicht te brengen dat we op school en in het dagelijkse leven, al dan niet bewust, niet te horen kregen. Wanneer ik nu wandel door een straat die de naam van Emile Banning draagt, weet ik tenminste met wie ik te maken heb. Stanley en Leopold II zijn heel interessante personnages, maar de moord op Lumumba vind ik zo mogelijk nog interessanter. Die verschrikkelijke foto van de aanhouding van Patrice Lumumba staat in mijn geheugen gegrift. Ik zal de blik van die man nooit vergeten.
Het is niet de eerste keer dat je in Congo aan de slag bent ? Wat deed je de vorige keer?
In 2003 verbleef ik tien maanden lang in de DR Congo en in Brazzaville. Dat had te maken met een project dat erop mikte de capaciteit van de schrijvende pers te versterken. Het ging om een project van het Agence de la francophonie (AIF) en van APEFE (Franse Gemeenschap van België). Ik passeerde langs zeven krantenredacties in Kinshasa. In Brazzaville maakte ik kennis met zes weekbladen.
Nu ben je directeur van de redactie bij het "Journal du Citoyen". Wat houdt dat samenwerkingsproject precies in? Welke zijn de doelstellingen en ambities van het JDC? En welke onderwerpen ‘coveren’ jullie?
Wij maken een onafhankelijk supplement met verkiezingsinformatie dat wordt verspreid via zeven partners uit de Congolese media. Het gaat voornamelijk om kranten uit Kinshasa en een onafhankelijk persagentschap (APA). We betalen rechtstreeks voor de stukken van de journalisten en de ruimte die we in de kranten krijgen (papier, inkt enzovoorts). JDC gaat op een onafhankelijke en objectieve manier om met alle onderwerpen die, van ver of dichtbij, verband houden met het Congolese verkiezingsproces en de democratie. We vermijden polemieken en laten politici of politieke partijen niet aan het woord.
Wie zijn jullie geldschieters, en waarom zijn die zo geïnteresseerd?
Het project wordt gefinancierd door 4 geldschieters: APEFE (Franse Gemeenschap van België), de Britse Ontwikkelingssamenwerking (DFID), DGOS (Belgische federale overheid) en de Canadese Ontwikkelingssamenwerking (ACDI). Ons project kost niet zoveel geld en is vooral bijzonder efficiënt. Het resultaat ervan is meteen zichtbaar.
Je slaagde erin een mooi team rond je te verzamelen: wie zijn je medewerkers ? Kan je je hoofdredacteur eens situeren? Een deel van je medewerkers werkt in Kinshasa, anderen zijn in andere steden in Congo actief?
Onze hoofdredacteur heet Yves Kalikat. Yves is een jonge journalist die toch al heel wat ervaring opdeed. Hij is reeds bijna tien jaar als journalist werkzaam. Yves was de hoofdredacteur van de Congolese krant "Forum des As". Hij werd gekozen door een jury, nadat we om kandidaturen hadden gevraagd. Onze artikels worden geschreven door journalisten van onze partners in de media. Ze schrijven ieder één stuk per week. De ploeg in Kinshasa wisselt om de vier maanden. Buiten Kinshasa werken we met een vast team van een stuk of 15 correspondenten van het netwerk InterCongo media/Syfia en het Institut PanosParis, onze NGO-partner.
Hoe reageerden de lezers op de eerste edities van het JDC? En welke rubrieken van het supplement wekken de grootste interesse op?
Onze eerste nummers werden goed onthaald. De media en het publiek in Kinshasa waren erg geïnteresseerd in het product. Sinds we het JDC in de provincies begonnen te verspreiden, horen we ook echo’s uit andere delen van Congo. Onze rubriek "Micro-baladeur" valt blijkbaar het meeste in de smaak; in die rubriek geven we de burgers het woord, iets wat in de Congolese media maar weinig gebeurt. Onze historische rubriek staat op de tweede plaats qua populariteit. Via die rubriek kunnen we het verkiezings- en democratiseringsproces in zijn juiste context plaatsen.
Nu ben je de verspreiding van het JDC aan het verbeteren. Hoe doe je dat, en met welke partners?
Het is ons doel om dit wekelijkse supplement zo ruim mogelijk te verspreiden, en dat is een stevige uitdaging in Congo, rekening houdend met de omvang van het land en de staat waarin de verkeersinfrastructuur zich bevindt. We hebben "inserts" bij de bevriende kranten en verspreiden onverkochte nummers ook via de vluchten die Monuc – de VN-vredesmissie in Congo – uitvoert naar 16 plaatsen in het oosten van Congo en in de Evenaarsprovincie. Daarnaast sluiten we ook verspreidingsovereenkomsten af met Congolese en internationale NGO’s. In dat verband werken we met copies en e-mail. Onlangs sloten we een erg belangrijk akkoord af met de Congolese katholieke kerk, met name met de structuur die alle acties coördineert die erop mikken de transitie in Congo te doen slagen (Cartec). Zeer binnenkort zullen we de krant in PDF-formaat versturen naar 29 van de 47 diocesen in Congo. Iedere verantwoordelijke van zo’n diocees zal wekelijks 500 pagina’s (A4) ontvangen. Op die manier zal elk diocees 250 exemplaren van het JDC kunnen drukken (twee pagina’s recto-verso). In de andere diocesen willen we proberen ons supplement via copies te verspreiden, vanuit Kinshasa en de hoofdplaatsen van de provincies.
Julllie werken ook samen met de Congolese gemeenschapsradio’s ? De radio speelt natuurlijk een zeer belangrijke rol in Congo?
De radio is zonder enige twijfel het belangrijkste medium in Congo, vooral op het platteland. We zullen waarschijnlijk, samen met PanosParis, een samenwerking uitbouwen met het netwerk van de gemeenschapsradio’s.
Congo moet in 2006 de verkiezingen organiseren waarnaar de bevolking al zo lang uitkijkt. Wat is jouw oordeel over de evolutie van het verkiezingsproces? Hoe denk je over het werk dat de onafhankelijke verkiezingscommissie (CEI) verricht? Zullen er, zoals gepland, verkiezingen plaatshebben?
Ik ben coöperant en moet dus ook een zekere reserve betonen wanneer ik hierop antwoord. Maar ik kan wel stellen dat er nu een unieke gebeurtenis plaatsvindt in Congo. Het is een hele krachttoer om bijna 20 miljoen Congolezen van boven de 18 jaar te registreren als mogelijke kiezers, en dit in vier maanden tijd. Zeker wanneer je weet in welke toestand Congo en zijn infrastructuur verkeren. In de grote steden verliep het hele proces erg snel (soms zelfs te snel), maar dat is ook normaal. In meer afgelegen gebieden, waar ook minder veiligheid is (met name in het oosten), is het verhaal een stuk ingewikkelder. De eerste test wordt het verkiezingsreferendum dat op 18 december wordt gehouden. Als dat referendum slaagt, is er geen reden waarom de verkiezingen niet zouden slagen. De internationale gemeenschap oefent veel druk uit, en er staat bijzonder veel op het spel. Ik ben dan ook ervan overtuigd dat de verkiezingen volgens de geplande timing zullen plaatsvinden.
Het grootste deel van de Congolese bevolking leeft nog altijd in erg penibele omstandigheden. Zie jij positieve tekenen die hoopvol stemmen voor de toekomst?
In de afgelopen twee jaar zag ik de dingen toch evolueren, wat eerder bemoedigend is. De vrede keerde terug, weliswaar niet overal in Congo, maar het land verkeert toch niet langer in oorlog, en is niet in stukken uiteengevallen. Dat is al niet slecht.
In welke delen van de samenleving moeten nog enorme inspanningen worden geleverd om de situatie voor de burgers te verbeteren ?
Ik denk aan het onderwijs, de gezondheidszorg, het vervoer, het gerecht, de infrastructuur enz.
Sinds je aankomst in Kinshasa heb je je al goed geïntegreerd in de plaatselijke Belgische gemeenschap? Wat zijn je eerste indrukken?
Mijn eerste indrukken zijn erg goed. Het bleek een groot voordeel te zijn dat ik hier al had verbleven in 2003; dat deed sommige deuren zeker sneller open gaan. Sommige vrienden die we in Congo hadden leren kennen, zochten andere horizonten op. Anderen bleven in Congo. Die mensen vonden we terug, en het leek wel alsof we maar 15 dagen waren weggeweest. Onder de ‘expatriates’ heerst een grote solidariteit, en dat geldt niet alleen voor de Belgen. Wanneer je hulp of advies nodig hebt, kan je altijd op hen rekenen.
Hoe zit het met je Congolese vrienden ? Welke "typische" eigenschappen apprecieer je in het bijzonder bij de Congolezen?
Ik waardeer sterk dat de Congolezen zo vriendelijk zijn en zich zo beschikbaar maken voor je. Het is echter niet altijd vanzelfsprekend om met sommige Congolezen "normale" contacten te hebben. Er is toch een barrière, ongetwijfeld van culturele aard… Het mag misschien cliché klinken, maar het klopt dat de Congolezen altijd tijd maken om een praatje te slaan en je te vragen hoe het met de familie is gesteld. In België zijn we geneigd dat soort alledaagse dingen wel eens te vergeten.
Hoe kijk jij aan tegen de Congolees-Belgische samenwerking? Welke zijn de opportuniteiten of leemtes waarop kan worden ingespeeld?
Ik meen dat de betrekkingen tussen onze beide landen eerder goed zijn, ondanks de onvermijdelijke "accidents de parcours". De lijst met uitdagingen is eigenlijk te lang; ik kan wel een boek schrijven wanneer ik moet antwoorden welke de uitdagingen zijn.
In welke mate mis je momenteel België?
Via internet luister ik vaak naar de Belgische radiozenders. Het lijkt dan wel of ik nog in België ben, fantastisch gewoon. Dat lukt natuurlijk niet wanneer er geen stroom of internetverbinding is… Eigenlijk is er niet veel dat ik mis, tenzij misschien de mogelijkheid om elke ochtend de papieren krant te kunnen lezen, betaalbare tijdschriften te kopen of naar de cinema te gaan.
Welke boodschap (over Congo) heb je voor Belgen die het land (nog) niet kennen ?
Ik zou hen willen suggereren om een belangstelling te ontwikkelen voor Congo, een land waarmee we veel banden hadden en hebben, en waarmee we nog steeds een aantal dingen gemeenschappelijk hebben. Congo is trouwens het enige land waar België nog een rol (van betekenis) kan spelen.
© CongoForum – Denis Bouwen, 29.10.05
Leave a Comment
You must be logged in to post a comment.